Κοινωνική Οικονομία στο Δήμο μας


του Μιχαήλ Πετσαλάκη
Οικονομολόγου BSc, MSc
Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Χερσονήσου Δημοτικής Ενότητας Γουβών


  
Μετά την λαίλαπα  των μνημονίων, αναγκαίος καθίσταται  ο σχεδιασμός και η υλοποίηση δράσεων κοινωνικής οικονομίας σε τοπικό επίπεδο για την επιβολή ενός μοντέλου κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης που απουσίαζε μέχρι τώρα.  Μετά την Καλλικρατική «μεταρρύθμιση» στα τοπικά πράγματα βλέπουμε ότι τα φαινόμενα κοινωνικό αποκλεισμού και φτωχοποίησης εντείνονται και η κρατική παρέμβαση σταματήσει σε μέτρα επιδοματικού χαρακτήρα . Το πρόβλημα επιτείνεται από την έλλειψη αποκέντρωσης στην λήψη των αποφάσεων και   χρηματοδότησης από την κεντρική κυβέρνηση και  ίσως ο «Καλλικράτης» Ν. 3852/2010  (ΦΕΚ 87 Α’ /2010)  αποτελεί μοναδική ευκαιρίας για την  δημιουργία και ενεργοποίηση δομών κοινωνικού και τοπικού χαρακτήρα.

Με το νέο νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας τους, οι δήμοι καλούνται να αντιμετωπίσουν προβλήματα των ευάλωτων και ευπαθών κοινωνικών ομάδων με την δημιουργία ισχυρών  δημοτικών οντοτήτων τοπικό χαρακτήρα. Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι στον Δήμο Χερσονήσου μέχρι αυτή την στιγμή έχουν υλοποιηθεί ελάχιστες δράσεις κοινωνικής οικονομίας και έτσι ανοίγεται ένα μεγάλο πεδίο δράσης για μελλοντικές υλοποιήσεις. Σε πρώτο επίπεδο πρέπει να επιλυθούν τα προβλήματα χρήματο-οικονομικού σχεδιασμού που θα διασφαλίσουν την ομαλή χρηματοδοτική ροή περισώζοντας έτσι και τις υπάρχουσες πενιχρές υποδομές όπως το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι». Επομένως,  στον στρατηγικό σχεδιασμό της καινούργιας δημοτικής αρχής θα πρέπει να είναι η δημιουργία κοινωνικών υποδομών bottom up όπου  θα υπάρχει μία διαρκή ζύμωση με τους πολίτες για την διαμόρφωση από κοινού πολιτικών  που θα  αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της φτωχοποίησης και του κοινωνικού αποκλεισμού  συμπληρωματικά με την όποια επιδοματική πολιτική που ασκείται.

Σε αυτό το πλαίσιο που διαμορφώνεται βαρύνουσας σημασίας αναδεικνύεται η δημιουργία κοινωνικών υποδομών που θα ενισχύσουν την συνοχή του κοινωνικού ιστού  και θα συμβάλλουν στην ανάταξη της χειμαζόμενης από τα μνημονικά μέτρα κοινωνίας. Τοιουτοτρόπως, θα αναδεχθεί  η τοπική αυτοδιοίκηση πρώτου βαθμού  σαν πυλώνα κοινωνικής αλληλεγγύης και συμμετοχικής οικονομικής ανάπτυξης.

Προκειμένου να αμβλυνθούν τα προβλήματα που ενέκυψαν από το βάθος και εύρος της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε αναγκαίο κρίνεται η δημιουργία κοινωνικού παντοπωλείου όπου ο δήμος θα  καταρτίσει  σαφή κανονισμό λειτουργίας και θα συστήσει εθελοντική ομάδα δράσης για  την διοικητική του υποστήριξη.   Η συλλογή των τροφίμων θα γίνει με την τοποθέτηση πολλών κυτίων σε κεντρικά σημεία του δήμου, ενώ θα αναζητηθούν συνεργασίες με αλυσίδες σουπερ μάρκετ και την διεύθυνση Α/θμιας  και Β/θμιας εκπαίδευσης έτσι ώστε τα ράφια του κοινωνικού παντοπωλείου να μη αδειάζουν ποτέ. Σκοπός του όλου εγχειρήματος προσβλέπει από την πρώτη φάση υλοποίησης της δράσης να μπορούν να καλύπτουν τις πρώτες ανάγκες τους τουλάχιστον 100 οικογενειών που αδυνατούν να επιβιώσουν.

Μία λυπηρή διαπίστωση για την μνημονική εποχή είναι ότι η πρόσβαση,  τόσο των μαθητών, όσο και των ενηλίκων στην μόρφωση περιορίζεται δραματικά λόγω της οικονομικής στενότητας και της έλλειψης εισοδημάτων. Υπό τις παρούσες συνθήκες οι γονείς δεν μπορούν να προσφέρουν ούτε όσα χρειάζονται για να καλύψουν τις βασικές διατροφικές ανάγκες των παιδιών τους, έτσι η εκπαίδευση γίνεται πολυτέλεια.  Σε αυτό το πλαίσιο, η δημοτική μας παράταξη την επομένη των εκλογών θα πρέπει να αξιοποιήσει το κίνημα του εθελοντισμού έτσι ώστε να κινητοποιηθούν εκπαιδευτικοί που θα επιθυμούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες στους αμισθί πέρα του καθημερινού τους ωραρίου, ακόμα η δράση μπορεί να ενισχυθεί από άνεργους και συνταξιούχους εκπαιδευτικούς μου θέλουν να βελτιώσουν δραστικά το μορφωτικό επίπεδο των τοπικών κοινωνιών. Η δράση μπορεί να επεκταθεί με την συγκέντρωση σχολικών ειδών καθώς και ειδών ένδυσης και υπόδησης. Σε πρώτο επίπεδο θα πρέπει να δώσουμε έμφαση στην διδακτική στήριξη των σχολικών μαθημάτων και της εκμάθησης ξένων γλωσσών, δε η συμμετοχή των μαθητών θα βασίζεται σε κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια και, σε ένα δεύτερο επίπεδο, στην δράση μπορούν να ενταχθούν μαθήματα  χειροτεχνίας, ζωγραφικής κ.α. που θα εντάσσονται στο πλαίσιο της δια βίου μάθησης των ενηλίκων.  Ιδανικό μέρος για την πραγματοποίηση των δράσεων του κοινωνικού φροντιστηρίου θα  είναι η πρώην Αμερικάνικη Βάση Γουρνών και τα κατά τόπους δημαρχία έτσι ώστε να βελτιωθούν οι επιδόσεις των μαθητών και οι εκπαιδευτικοί θα βρουν διέξοδο από την ανεργία ενώ οι ενήλικές θα ανακαλύψουν μία ενασχόληση που θα αυξάνει τις δεξιότητες  τους και θα βελτιώνει τις δυνατότητες απασχόλησης τους.

Ένα μικρό μέρος της έκτασης  περίπου 5 στρεμμάτων της πρώην Αμερικανικής Βάσης Γουρνών θα μπορούσε να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο της δημιουργίας Δημοτικούς Λαχανόκηπου. Μία τέτοια δράση μπορεί να ενταθεί το Εθνικό πλαίσιο δράσης  και ειδικότερα ευρωπαϊκό πρόγραμμα ¨Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού¨. Ο δημοτικός λαχανόκηπος θα αποτελείται ισομερή  μικρά κτήματα των 100 τ.μ. πού θα καλλιεργούνται αποκλειστικά από τους ωφελούμενους για την σίτιση τους.  Η εκπαίδευση των ωφελουμένων θα γίνεται από εξειδικευμένο γεωπόνο-επιστάτη. Ο δημοτικός λαχανόκηπος θα δώσει την δυνατότητα της κάλυψης βασικών διατροφικών αναγκών σε σημαντικό αριθμό συνδημοτών μας  ενώ θα καλύψει την ανάγκη σωματικής εκτόνωσης και ευχάριστης απασχόλησης βελτιώνοντας αποφασιστικά την ποιότητα ζωής τους.

Η ένταξη των ατόμων με ειδικές ανάγκες στην κοινωνικά δρώμενα θα είναι μία από τις προτεραιότητες της καινούργιας δημοτικές αρχής,  έτσι θα κερδηθεί η μάχη του κοινωνικού στίγματος και προκατάληψης. Για αυτό πρέπει να αξιοποιήσουμε τις παιδικές κατασκηνώσεις Κοκκινι Χάνι με την δημιουργία των αναγκαίων υποδομών με ράμπες και ανελκυστήρες για μαθητές με αναπηρία καθώς και θα εξασφαλίσουμε την 24ωρη παρουσίας γιατρού και κοινωνικού λειτουργού δημιουργώντας Κατασκήνωση παιδιών  ΑμεΑ. Με αυτό τον τρόπο  τα παιδιά ΑΜεΑ θα απασχολούνται δημιουργικά και δεν θα νιώθουν αποξενωμένα από το κοινωνικό σύνολο ενώ, παράλληλα, οι  γονείς τους θα ενημερώνονται από ειδικούς επιστήμονες για το πώς διασφαλιστεί η ομαλή  ψυχική και σωματική τους ανάπτυξη.

Σε μνημονιακούς καιρούς το δημόσιο αγαθό της υγείας απαξιώνεται, για αυτό υποχρέωση μας σαν επερχόμενη Δημοτική Αρχή  είναι η προάσπιση του δημόσιου χαρακτήρα  της με την ίδρυση Κοινωνικού Ιατρείου. Με αυτό το σκοπό θα αναπτύξουμε ένα πλήθος δραστηριοτήτων για την αναβάθμιση του επιπέδου της δημόσιας υγείας, χαρακτηριστικά αναφέρω δωρεάν τέστ Παπ, εφαρμογή προγράμματος προληπτικής ιατρικής, προμήθεια απινιδωτών  και η εγκατάσταση τους σε δημοτικά κτίρια, εθελοντικές αιμοδοσίες κ.α. Σημαντικές θα είναι οι δράσεις για την βελτίωση της υγείας των μαθητών με μαζικό παιδιατρικός, οφθαλμολογικός και ωτορινολαρυγγολογικό έλεγχος των μαθητών Α/θμιας εκπαίδευσης με την παράλληλη λειτουργίας Κοινωνικού Φαρμακείου για την προμήθεια φαρμακευτικού υλικού σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.

Σαν αντίδοτο στην υποστελέχωση  του δήμου μετά το μέτρο  της δημοτικής κινητικότητας μπορεί να εφαρμοστεί το μέτρο της Κοινωφελής Εργασίας, όπως αυτό θεσμοθετήθηκε με την ΚΥΑ 19945 (ΦΕΚ 563/Β''/11,4,2011) και το άρθρο 64 του Ν 2776/99 (ΦΕΚ 291Α)  του Σωφρονιστικού Κώδικα που δίνει την δυνατότητα σε συνδημότες μας που διέπραξαν αδικήματα  πλημμεληματικού χαρακτήρα και έχουν δείξει σημάδια έμπρακτης μεταμέλειας να παράσχουν Κοινωφελή εργασία για την έκτιση της ποινής τους χωρίς επιπλέον επιβάρυνση του δημοτικού προϋπολογισμού.

Η αυτοδιοίκηση με την σημερινή της Καλλικρατική μορφή καλείται να αναλάβει δράσεις και πολιτικές για την ενίσχυση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Υποχρέωση μας από τις 19 του Μάη θα είναι η υλοποίηση προγραμμάτων κοινωνικού χαρακτήρα ώστε να ανακουφιστούν οι πιο οικονομικά αδύναμοι πληθυσμοί του δήμου  μας. Η δημιουργία κοινωνικού παντοπωλείου, Ιατρείο και λαχανόκηπου καθώς και η δημιουργίας χώρων αναψυχής και δημιουργικής εκτόνωσης των ΑμεΑ και η κοινωφελή εργασία θα οδηγήσουν στην επανένταξη στην οικονομική και κοινωνική ζωή πολλών συνδημοτών  που κινδυνεύουν από την κοινωνική περιθωριοποίηση και τον οικονομικό μαρασμό.