του Νίκου Γιγουρτάκη
Αγαπητοί φίλοι
Σας καλέσαμε εδώ απόψε με πρωτοβουλία πολιτών που κρίναμε αναγκαίο να επαναπροσδιορίσουμε και να συντονίσουμε τη δράση μας στη λογική μιας πλατιάς συναίνεσης για το ζήτημα της αξιοποίησης του χώρου της πρ. Αμερ. Βάσης Γουρνών και όχι μόνον, αλλά και να μοιραστούμε μαζί σας την αισιόδοξη προοπτική δημιουργίας ενός ευρύτερου κινήματος συσπείρωσης πολιτών για ζωτικά θέματα της ευρύτερης περιοχής μέσα στα όρια του καλλικρατικού δήμου Χερσονήσου.
ιστορικό:
Το 2003 ο τότε υπουργός Χριστοδουλάκης χαρακτήρισε τη δημόσια περιουσία ως «σημαντικό και πολύτιμο εθνικό πόρο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και αξιοποιηθεί για τη μεγιστοποίηση του συνολικού κοινωνικοοικονομικού οφέλους», μια διατύπωση που κατ’ αρχάς δείχνει ότι κάτι θετικό θα μπορούσε να προκύψει από την αξιοποίηση χώρων όπως είναι η πρ. αμερικ. βάση.
Όμως, σύντομα έγινε κατανοητό ότι αλλιώς εννοούσε τη λέξη αξιοποίηση η πολιτική ηγεσία του ΠΑΣΟΚ τότε, όπως και η αρμόδια ΚΕΔ, θεσμικός ιδιοκτήτης του χώρου. Έτσι, ξεκίνησε από τότε μια σωρεία ιδιωτικοποιήσεων που περισσότερο ξεπούλημα έμοιαζε παρά όποιου είδους αξιοποίηση.
Και η μετέπειτα κυβέρνηση της ΝΔ ακολούθησε τα ίδια βήματα. Το 2005 κατονομάστηκαν τα ακίνητα του δημοσίου που σκόπευε η κυβέρνηση μαζί με την ΚΕΔ να πουλήσουν και μέσα σ’ αυτά και η πρώην βάση.
Όμως, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: όταν το 1994 ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Κλίντον έκλεισε τη βάση μαζί με άλλες 132 σ’ ολόκληρο τον κόσμο, ο χώρος αφέθηκε στη μοίρα του. Ενώ το δημόσιο είχε πλέον την ευθύνη του χώρου, καθυστερήσεις, γραφειοκρατικές παλινωδίες και ατολμία στην εκπόνηση σχεδίου αξιοποίησης έδειξαν την ουσιαστική αδιαφορία εκ μέρους του κράτους.
Η δήθεν «αξιοποίηση» του χώρου ακολούθησε τη λογική των ΣΔΙΤ, (Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα) που στην ουσία δίνει κάθε πρωτοβουλία στον ιδιώτη επενδυτή και αγνοεί το κοινωνικό πλαίσιο και τη φύση τέτοιων χώρων, αγνοεί δηλαδή ότι πρόκειται για δημόσιο αγαθό που ως εκ τούτου αποκρύπτει ότι μπορεί να αξιοποιηθεί με γνώμονα το κοινό καλό. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ η γη, οι υπάρχουσες υποδομές, οι θεσμοθετημένοι χώροι αντιμετωπίζονται με τη ληστρική νοοτροπία του ιδιωτικού κεφαλαίου όταν το μόνο που το ενδιαφέρει είναι το κέρδος.
Η υπογραφή μνημονίου το 2004 μεταξύ της νομαρχίας τότε, του δήμου Γουβών και της εταιρείας ΕΙΡΗΝΗ που συστάθηκε αποτέλεσε κόλαφο στη λογική της κοινωνικής, της δημόσιου χαρακτήρα δυναμικής του χώρου. Η σύσταση και λειτουργία της εταιρείας με την επωνυμία «ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΓΟΥΡΝΩΝ» και με το διακριτικό τίτλο «ΕΙΡΗΝΗ», αρχικά έδωσε πολλές ελπίδες, λόγω των αναγραφόμενων σκοπών για αξιοποίηση της ΠΑΒΓ προς όφελος της τοπικής κοινωνίας, κύρια στους τομείς της υγείας και της παιδείας. Οι αποφάσεις της εταιρείας πρέπει, σύμφωνα με την νομοθεσία, να βασίζονται στους σκοπούς που αναγράφονται στο καταστατικό της. Στους σκοπούς, αν ανατρέξουμε στο καταστατικό της εταιρείας πουθενά δεν αναφέρονται εκποιήσεις του χώρου σε ξένα ιδιωτικά συμφέροντα. Οπότε είναι ανάγκη να τονίσουμε ότι με την συνυπογραφή του μνημόνιου από την Διοίκηση της εταιρείας υπήρξε παράβαση του καταστατικού και έκδοση απόφασης που στερείται νομιμότητας.
Όταν το 2007 το ζήτημα της πώλησης της περιοχής σε στρατηγικό επενδυτή μπήκε επιτακτικά, η κινητοποίηση των πολιτών υπήρξε και μεγαλειώδης και μαζική, όπου σε συνδυασμό με τη δημοτική αρχή του δήμου Γουβών πέτυχε την ουσιαστική ακύρωση του μνημονίου, τον επαναπροσδιορισμό της λογικής αξιοποίησης της βάσης με γνώμονα τώρα το κοινό συμφέρον.
Υπήρξε μια ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου του 2008, την οποία επικαλείται η Διαπαραταξιακή Επιτροπή της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ηρακλείου στην εισήγηση της προς το Νομαρχιακό Συμβούλιο που εξέδωσε μετά την σχεδόν ομόφωνη απόφαση του για απόρριψη της πρότασης της Κτηματικής Εταιρείας για πώληση του μεγαλύτερου μέρους της βάσης προτείνοντας τις γνωστές σε όλους μας χρήσεις.
Ακολούθησαν ερωτήσεις βουλευτών τριών κομμάτων προς το ελληνικό κοινοβούλιο που εκδήλωναν την αντίθεση τους για την εκποίηση του χώρου.
Υπήρξαν και επιστολές της νομάρχης Ηρακλείου προς τον πρωθυπουργό, σε υπουργούς και στην Κτηματική εταιρεία με τις οποίες ζητούσε να σταματήσει κάθε μονομερής ενέργεια της Κ.Ε.Δ. για εκποίηση του χώρου της πρώην Βάσης και δήλωνε πως δεν θα δεχτεί αποφάσεις αντίθετες προς τις θέσεις του Νομαρχιακού Συμβουλίου.
Όλες αυτές οι αποφάσεις, οι ερωτήσεις οι επιστολές και τα δελτία τύπου συνέβαλαν καθοριστικά στην αποτροπή μέχρι σήμερα της πώλησης της βάσης.
Καταρτίστηκε το Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π. του Δήμου Γουβών που περιλαμβάνει την Π.Α.Β. Γουρνών και δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Α.Α.Π. 60/2010 σελ 475-534.
ποιοι είμαστε και τί επιδιώκουμε;
Είμαστε μια αρκετά μεγάλη ομάδα πολιτών, πολίτες που ανησυχούμε για την τύχη αυτού του χώρου, ειδικά από τη διαφαινόμενη εκποίηση του σε ξένα ιδιωτικά συμφέροντα για χρήσεις που δεν εξυπηρετούν τις καθημερινές ανάγκες των απλών πολιτών. Αποτυπώσαμε τις ανησυχίες μας και τις προτάσεις μας σε ενυπόγραφο κείμενο, που δόθηκε στα μέσα ενημέρωσης με τριψήφιο αριθμό υπογραφών και ο αριθμός των υπογραφών είμαστε βέβαιοι πως σύντομα θα γίνει τετραψήφιος. Καθημερινά εντάσσονται και υπογράφουν το κείμενο νέοι πολίτες. Κρίναμε πως είχαμε χρέος να παρέμβουμε.
Η δέσμευση του πρωθυπουργού για μη εκποίηση δημοσίων εκτάσεων δεν μας επαναπαύει, γιατί η δήλωση συνοδεύτηκε με αξιοποίηση τους, που μπορεί να γίνει με τη μορφή μακροπρόθεσμων ενοικιάσεων, π.χ. διάρκειας 50 ή και παραπάνω χρόνων.
Σκοπός μας είναι να λειτουργήσουμε με συναινετικές διαδικασίες, αποκλείοντας κάθε είδους κομματικές παρεμβάσεις. Η θέση αυτή αποτελεί βασική μας αρχή. Η κοινωνία έχει ανάγκη ελεύθερα να εκφραστεί και ελεύθερα να δραστηριοποιηθεί. Τηρήσαμε και θα πρέπει να τηρήσουμε ίσες αποστάσεις από και προς κάθε είδους φορείς και να επιδιώκουμε συνεργασία με όλους, χωρίς αποκλεισμούς.
Στόχοι:
Άμεσος και κεντρικός στόχος μας η αποτροπή της εκποίησης της ΠΑΒΓ.
Στοχεύουμε παραπέρα μέσα από δημοκρατικό διάλογο, να πετύχουμε τη σύγκλιση θέσεων για αποτελεσματικότερη αξιοποίηση του χώρου.
Απορρίπτουμε πρακτικές που βασίζονται σε στείρο καταγγελτικό λόγο, χωρίς τεκμηρίωση. Δεν μας εκφράζουν οι μηδενισμοί των προσπαθειών μέχρι σήμερα για αποτροπή της εκποίησης του χώρου, πολύ δε περισσότερο η παρουσίαση τους σαν προσπάθειες ξεπουλήματος του χώρου.
Κεντρική λογική μας είναι να μετατραπεί ο χώρος της πρώην βάσης σε πολιτιστικό – παιδαγωγικό πνεύμονα του δήμου υπερτοπικής σημασίας, όπως περιγράφεται και στο ΣΧΟΟΑΠ.
Εξετάζουμε τις θέσεις των δημοτικών παρατάξεων στις τελευταίες εκλογές, για την τύχη της βάσης, και εντοπίζουμε τα θετικά σημεία της κάθε μίας. Είμαστε σίγουροι ότι οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι της δημοτικής αρχής του δήμου Χερσονήσου, θα προασπίσουν, χωρίς παλινωδίες τις θέσεις τους, γιατί με αυτές τις θέσεις κρίθηκαν από το εκλογικό σώμα.
Δεν μας βρίσκει σύμφωνους η εκφρασμένη και διατυπωμένη θέση πως η τελευταία απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Γουβών και η τελευταία απόφαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου είναι φύση και θέση υπέρ του μνημονίου. Κάτι τέτοιο θα είχε ήδη ανοίξει τον δρόμο προς μια ιδιωτική εκμετάλλευση του χώρου.
Η καταδίκη και απόρριψη του Σ.Χ.Ο.Α.Π. μάς βρίσκει αντίθετους, ακριβώς επειδή το Σ.Χ.Ο.Α.Π. αποτελεί ανάχωμα στις προσπάθειες για πώληση της βάσης και ισχυρό έρεισμα στον αγώνα μας. Θα εναντιωθούμε σε κάθε προσπάθεια κατάργησης του ή τροποποίησης του αν σκοπεύει να ανοίξει το δρόμο της εκποίησης.
Σε πρόσφατη απάντησή της σε επερώτηση του βουλευτή Μιχάλη Κριτσωτάκη η Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου υποστηρίζει πως το μνημόνιο είναι ακόμα σε ισχύ. Αυτό είναι εμφανώς λάθος γιατί η μεταγενέστερη απόφαση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης στην τελευταία παράγραφο ορίζει με σαφήνεια πως καταργεί προγενέστερες αποφάσεις της, δηλαδή την απόφαση του 2004 για το μνημόνιο.
Ο τοπικός παράγοντας
Ο χώρος της ΠΑΒΓ δεσπόζει σε μια περιοχή ραγδαία αναπτυσσόμενη, σε μια εκτεταμένη λουτρόπολη. Η περιοχή έρχεται δεύτερη πανελλαδικά σε ρυθμό οικιστικής ανάπτυξης. Έτσι, λοιπόν, το θέμα της αξιοποίησης του χώρου προς όφελος της τοπικής και της ευρύτερης κοινωνίας κρίνεται σημαντικότατο και σαν τέτοιο πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Ωστόσο, αυτό που είναι απορίας άξιον είναι το πώς οι κάτοικοι, που επιθυμούν την ανάδειξη της Βάσης και της μετατροπής της σε ένα παράδεισο για την περιοχή, τόσο καιρό την άφηναν να αργοπεθαίνει και να είναι έρμαιο στους «πλιατσικολόγους». Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και κάποια έργα που δημιουργήθηκαν, όπως το κολυμβητήριο, αλλά και ένα κέντρο που θα λειτουργούσε ως αναψυκτήριο και χώρος αναψυχής, γρήγορα εγκαταλείφθηκαν και ρήμαξαν. Αυτή η πραγματικότητα αναδεικνύει το ζήτημα της αξιοποίησης της πρώην αμερ. βάσης ως ένα μείζον κοινωνικό ζήτημα για την ευρύτερη περιοχή και μια πρόκληση για τον κοινωνικοοικονομικό ιστό ολόκληρης της περιφέρειας της Κρήτης.
Αυτό για μας είναι ένα καθοριστικό σημείο στο να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με τον χώρο αυτό και τη δυναμική αξιοποίησής του. Αποτελεί μια ακόμα απόδειξη ότι ο σχεδιασμός επί χάρτου ή οι όποιες πολιτικές σκοπιμότητες όταν δεν έχουν τη συναίνεση της τοπικής κοινωνίας απλά δεν οδηγούν πουθενά. Δεν αρκεί να υπάρχει οποιαδήποτε κατεύθυνση κεντρικά ή κομματικά, αν το ίδιο το υποκείμενο (που είναι ο λαός της περιοχής και του ευρύτερου χώρου), αδρανεί, αδιαφορεί, και απέχει από κάτι που σχεδιάζεται και υλοποιείται γι αυτόν.
Έτσι, εμείς, υποστηρίζουμε τη σύνδεση όποιας δραστηριότητας προκύψει με την ανάπτυξη και την πρόοδο της τοπικής κοινωνίας. Και σε αυτό το σημείο ταιριάζει να ξεκαθαρίσουμε μύθους και αυταπάτες που τυχόν καλλιεργούνται και προκαλούν επικίνδυνη σύγχυση:
Ποια θα είναι η μορφή της επένδυσης
ενός ιδιώτη μιας ξένης ή κι εγχώριας εταιρίας;
-Θα είναι πάλι ένας περίκλειστος χώρος, μια αποκλεισμένη δραστηριότητα που όχι μόνο δεν θα ευνοήσει την οικονομία της περιοχής αλλά θα περιχαρακώσει τις δραστηριότητες του επενδυτή σε έναν απομονωμένο χώρο.
>Ξενοδοχειακές μονάδες σε έναν ήδη υπερκορεσμένο χώρο στα βόρεια παράλια; Μα, όλοι καταλαβαίνουμε ότι θα λειτουργήσει με την πρακτική all inclusive, δηλαδή αγορές, εστίαση, τροφή, δραστηριότητες θα τις παρέχει η ίδια η μεγαλοξενοδοχειακή μονάδα. Επιπλέον, προκύπτουν μια σειρά ζητήματα: έχει η περιοχή τις υποδομές να αντιμετωπίσει τέτοιο φόρτο σε ηλεκτρικά φορτία, έχει τα απαραίτητα αποθέματα νερού να καλύψει τόσο αυξημένες ανάγκες; Είναι οι συγκοινωνίες και η οδική σύνδεση ικανές να αντέξουν τέτοιο φόρτο; Ασφαλώς όχι.
Στον αντίποδα εμείς, θέλουμε να σας τονίσουμε δραστηριότητες που ήδη στεγάζονται στον χώρο και που πιστεύουμε ότι αποτελούν σημείο αναφοράς και ζωτικό παράγοντα ανταποδοτικής παρουσίας στην περιοχή:
-τα σχολεία. Το ανθρώπινο δυναμικό των εκπαιδευτικών κατοικεί στην περιοχή, παράπλευρες δραστηριότητες τονώνουν την περιοχή.
-Το Κ.Π.Ε. συγκεντρώνει φέτος μεγάλους αριθμούς ανθρώπων (επιστήμονες και μαθητές), στην περιοχή μέσω των εκπαιδευτικών και σεμιναριακών του δραστηριοτήτων.
-Το Εκθεσιακό Κέντρο που συσπειρώνει ένα ευρύτατο αριθμό συμμετεχόντων επιχειρηματιών με όλες τις θετικές προεκτάσεις. Η περυσινή διεθνής έκθεση για το Λεονάρντο ντα Βίντσι υπήρξε ένα γεγονός πανευρωπαϊκής εμβέλειας που για μάς σηματοδοτεί τις δυνατότητες παρόμοιων δραστηριοτήτων του χώρου.
-Το ΕΛΚΕΘΕ με τον Θαλασσόκοσμό του αποτελεί μια υποδειγματική δραστηριότητα που συγκεντρώνει μεγάλα πλήθη κόσμου, όχι μόνον από την χώρα μας και σημαδεύει την περιοχή με μια αξιοζήλευτη εκπαιδευτική και πολιτισμική δραστηριότητα.
- Το Κέντρο Υγείας που έχει προαναγγελθεί και η διαφαινόμενη ίδρυση νοσοκομειακής μονάδας σηματοδοτούν μια δραστηριότητα που θα αποτελέσει ένα σημαντικότατο κίνητρο για τον κοινωνικό ιστό της περιοχής. Σε μια ραγδαία αναπτυσσόμενη περιοχή οι ανάγκες θα αντιμετωπιστούν με τον καλύτερο τρόπο.
Αξίζει ο κάθε πολίτης και ο κάθε φορέας να προτάξει την αντίθεση και τη δράση του για να αποτραπεί ή εγκατάσταση ιδιωτικών κέντρων περίθαλψης και αντικοινωνικών μονάδων που βασίζονται στην περιστροφή της ρουλέτας.
_____________________
Καταλήγοντας, σήμερα καλούμε εσάς, πολίτες και φορείς να καταθέσετε τις απόψεις σας και όλοι μαζί να συμμετάσχουμε στην σύνθεση τους. Το αποτέλεσμα του κοινωνικού διαλόγου, χωρίς αποκλεισμούς θα είναι το πλέον ορθολογικό βήμα για την καλύτερη αξιοποίηση του χώρου στους τομείς της δημόσιας υγείας, της δημόσιας παιδείας όλων των βαθμίδων, του πολιτισμού και της ικανοποίησης κοινωνικών αναγκών των πολιτών.
Στους καιρούς που ζούμε ανάγκη πάσα η συμπόρευση σε μία κίνηση πολιτών με τη δυναμική της ενότητας που φέρνει η πλατιά συναίνεση, με την προοπτική της επαγρύπνησης και παρέμβασης των πολιτών και των τοπικών φορέων και σε άλλα τοπικά θέματα και προβλήματα όπως η καθαρή θάλασσα, οι υγροβιότοποι, η αξιοποίηση των φυσικών πόρων της περιοχής, η δημιουργία κοινωνικών υποδομών, η επίλυση ζητημάτων υποβάθμισης του περιβάλλοντος, η τόνωση της ντόπιας οικονομίας.
Η δύναμη μιας τέτοιας κίνησης δεν μπορεί παρά να είστε εσείς, εμείς, όλοι μας σε μια διαδικασία συνευθύνης σε μια συνειδητοποίηση της δυναμικής των ευαισθητοποιημένων πολιτών.
Σε αυτή την βάση οι λίγες αυτές γραμμές στόχο έχουν να δώσουν απλά το έναυσμα για τις δικές σας προτάσεις, τις δικές σας παρατηρήσεις, τις δικές σας ιδέες, τα δικά σας οράματα.